1 stycznia 2017 roku weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, zwanej w skrócie ustawą ooś. Zmiany w ustawie zostały dokonane w wielu obszarach. Wprowadzono szereg nowych wymagań dotyczących Karty Informacyjnej Przedsięwzięcia oraz Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Między innymi zostały wprowadzone szczegółowe wymagania dotyczące osób, które mogą być autorami dokumentacji środowiskowej.
Wymagania wobec osób sporządzających raporty
W ustawie ooś w brzmieniu sprzed nowelizacji nie było wprost wskazane, jakie osoby są uprawnione do sporządzania dokumentacji środowiskowej, w tym Raportów OOŚ. Skutkowało to powstawaniem raportów nie najlepszej jakości, pozbawionych wartości merytorycznej, sporządzanych przez osoby bez wiedzy, wykształcenia i doświadczenia w dziedzinach, które opisywali.
Wraz z nowelizacją do ustawy dodany został art. 74a ustawy ooś, w którym zostały określone szczegółowe wymagania odnośnie posiadanego wykształcenia i doświadczenia, jakie będą musieli spełniać autorzy dokumentacji środowiskowych.
Autorami Raportów OOŚ (w przypadku zespołu – osobą kierującą zespołem) mogą być osoby, które wykażą odpowiednie wykształcenie (opisane poniżej w pkt.1) lub wykształcenie oraz doświadczenie w zakresie sporządzania dokumentacji środowiskowej (opisane poniżej w pkt.2).
- Wykształcenie
Ustawa wymaga od autora Raportu OOŚ ukończenia co najmniej studiów pierwszego stopnia lub studiów drugiego stopnia, lub jednolitych studiów magisterskich na kierunkach* związanych z kształceniem w obszarze:
a) nauk ścisłych z dziedzin nauk chemicznych (biochemia, biotechnologia, chemia, ochrona środowiska, technologia chemiczna),
b) nauk przyrodniczych z dziedzin nauk biologicznych oraz nauk o Ziemi (biochemia, biofizyka, biologia, biotechnologia, ekologia, mikrobiologia, ochrona środowiska, geofizyka, geografia, geologia, oceanologia),
c) nauk technicznych z dziedzin nauk technicznych z dyscyplin: biotechnologia, górnictwo i geologia inżynierska, inżynieria środowiska,
d) nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych z dziedzin nauk rolniczych, nauk leśnych (agronomia, biotechnologia, inżynieria rolnicza, ochrona i kształtowanie środowiska, ogrodnictwo).
*Wykaz kierunków z tych dziedzin został wskazany w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych.
- Doświadczenie i wykształcenie
W drugim przypadku autorem Raportu OOŚ będzie mogła być osoba, która ukończyła co najmniej studia pierwszego stopnia lub studia drugiego stopnia, lub jednolite studia magisterskie na dowolnym kierunku oraz posiada co najmniej 5-letnie doświadczenie w pracach w zespołach przygotowujących raporty o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub prognozy oddziaływania na środowisko, lub brała udział w przygotowaniu co najmniej 5 raportów o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub prognoz oddziaływania na środowisko.
Ustawa nie przewiduje konieczności dołączania dokumentów potwierdzających uprawnienia do sporządzania raportów. Natomiast wymagane jest złożenie oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań (art. 74a ust. 3 ustawy ooś). Oświadczenie takie należy złożyć jako załącznik dokumentacji środowiskowej.
Zalety wprowadzonej zmiany
Aktualnie różne raporty trafiają w nasze ręce, nie zawsze w pełni poprawne i kompletne, co mamy możliwość sprawdzać i szeroko opisywać podczas m.in. sporządzania raportów ze środowiskowego due dilligence. Opisujemy w takich raportach, jakie są braki, niedociągnięcia, a co najważniejsze jakie są ryzyka dla inwestora, które mogą utrudniać realizację projektów. Takie sytuacje zdarzają się właśnie przy zatrudnianiu osób bez odpowiednich kwalifikacji do tworzenia dokumentacji środowiskowej.
Wprowadzenie omówionej zmiany w ustawie, mam nadzieję przyczyni się do powstawania raportów OOŚ merytorycznie poprawnych, których analiza będzie wartościowa. Co więcej, łatwiejsza i szybsza powinna być procedura uzgodnień z RDOŚ, bez konieczności uzupełniania treści raportów i bez istotnych uwag ze strony urzędu, co do tej pory miało miejsce przy pisaniu raportów przez osoby bez odpowiedniego doświadczenia i przygotowania.